پشکنینێکی نوێی خوێن دەتوانێت چەندین جۆر شێرپەنجە چەند ساڵێک پێش دەرکەوتنی نیشانەکان دەستنیشان بکات
وێستگە ستایل-
پشکنینێکی نوێی خوێن دەتوانێت چەندین جۆر شێرپەنجە چەند ساڵێک پێش دەرکەوتنی نیشانەکان دەستنیشان بکات
وێستگە ستایل – سۆلین عوسمان
توێژەرانی پزیشکی ئەنجامی هیوابەخشیان سەبارەت بە پشکنینێکی نوێی خوێن ڕاگەیاند، کە دیزاین کراوە بۆ دەستنیشانکردنی نیشانە سەرەتاییەکانی چەندین جۆری شێرپەنجە، زۆر پێش ئەوەی نەخۆشەکان هیچ نیشانەیەکیان تێدا دەربکەوێت.
ئەم پشکنینە لە ڕێگەی دەستنیشانکردنی پارچە بچووکەکانی "دی ئێن ئەی" (DNA)ی وەرەمەکان کاردەکات کە لە ناو خوێندا دەسوڕێنەوە. بە بەکارهێنانی ژیری دەستکردی پێشکەوتوو، سیستەمەکە ئەو نەخشانە شی دەکاتەوە کە ماددە جینییەکانی پەیوەست بە شێرپەنجە لە پاشماوە ئاساییەکانی خانەکان جیا دەکەنەوە.
تاقیکردنەوە سەرەتاییەکان دەریانخستووە کە ئەم پشکنینە دەتوانێت شێرپەنجەی سییەکان، پەنکریاس، کۆڵۆن و هێلکەدان لە قۆناغە سەرەتاییەکاندا دەستنیشان بکات، واتە لەو کاتەی کە چارەسەرکردن زۆر کاریگەرترە. توێژەران جەخت لەوە دەکەنەوە کە دەستنیشانکردنی پێشوەختە دەتوانێت بە شێوەیەکی بەرچاو ڕێژەی ڕزگاربوون لە مردن زیاد بکات و پێویستی بە چارەسەرە توند و ئازاربەخشەکان کەم بکاتەوە.
پشکنینی شێرپەنجە بە شێوەیەکی نەریتی پشتی بە وێنەگرتنی تیشکی و دەستنیشانکردنی نیشانەکان بەستووە، کە زۆرجار دوای ئەوە ڕوودەدات کە نەخۆشییەکە گەشەی کردووە. پشکنینی خوێن گۆڕانکارییەکی گەورە لە بواری پزیشکیی پێشوەختە و پێشبینیکاردا نیشان دەدات.
ئەگەر ئەم تەکنەلۆژیایە لە تاقیکردنەوە جیهانییە گەورەکاندا پەسەند بکرێت، دەتوانێت سیستەمی تەندروستی گشتی بگۆڕێت، بەو پێیەی پشکنینی ڕۆتینی شێرپەنجە خێراتر، کەمتر بێزارکەر و بۆ هەموو جیهان دەستڕەستر دەکات.
ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، پەیمانگای نیشتمانی شێرپەنجە، گۆڤاری لانسێت ئۆنکۆلۆجی
شارێکی لەبیرکراو لە بیابانەوە سەرهەڵدەداتەوە و مێژووی شارستانییەتێکی دێرین پێناسە دەکاتەوە
وێستگە ستایل – سۆلین عوسمان
شوێنەوارناسان لە ناوچەیەکی دوورەدەستی بیاباندا پاشماوەی شارێکی دێرینی نەناسراویان دۆزیوەتەوە، کە تێڕوانینێکی نوێ دەربارەی شارستانییەتێک دەخاتە ڕوو کە پێشتر وابیردەکرایەوە بچووک و بێ کاریگەر بووبێت.
بە بەکارهێنانی وێنەی مانگی دەستکرد و ڕاداری بڕینی زەوی، توێژەران نەخشەسازییەکی ئاڵۆزی شاریان دەستنیشان کردووە، کە تۆڕی ڕێگاوبان، سیستەمی بەڕێوەبردنی ئاو و باڵەخانە گشتییە گەورەکان لەخۆدەگرێت. پارچە شوێنەوارە دۆزراوەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە شارەکە ناوەندێکی سەرەکی بازرگانی بووە و ناوچە دوورەکانی بەیەکەوە بەستووەتەوە.
هەڵکۆڵینەکان بەڵگەی ئەندازیاری پێشکەوتوو، هێما نووسراوەکان و نەریتە کولتوورییەکان دەردەخەن کە تەحەددی ئەو خشتە مێژووییانە دەکەن کە پێشتر دانرابوون. وا دەردەکەوێت کە شارەکە بۆ چەندین سەدە گەشەی کردبێت پێش ئەوەی چۆڵ بکرێت، کە ڕەنگە هۆکارەکەی گۆڕانی کەشوهەوا یان گۆڕانی ڕێڕەوە بازرگانییەکان بووبێت.
زۆرێک لە شارستانییەتە دێرینەکان نەک بەهۆی کارەساتی لەناکاو، بەڵکو بەهۆی فشارە تدریجییەکانی ژینگەیی و ئابوورییەوە لەناو چوون. ناوچە بیابانییەکان کە ڕۆژێک بەپیت بوون، لەگەڵ گۆڕانی شێوازی بارانبارین بە تێپەڕبوونی کات، بوونەتە ناوچەی وشک و نامۆ بۆ ژیان.
ئەم دۆزینەوەیە مێژوونووسان بەئاگا دەهێنێتەوە کە مێژووی مرۆڤایەتی زۆر دەوڵەمەندتر و پێکەوەبەستراوترە لەوەی تەنها تۆمارە نووسراوەکان دەری دەخەن، و زۆرێک لە بەشەکانی شارستانییەت هێشتا لەژێر لمەکاندا چاوەڕێی دۆزینەوەن.
سەرچاوە : یونسکۆ، ناششناڵ جیۆگرافیک، بەشی شوێنەوارناسی زانکۆی ئۆکسفۆرد
PM:07:49:25/12/2025
ئهم بابهته 72
جار خوێنراوهتهوه