پرتەقاڵ؛ گەنجینە زێڕینەکەی تەندروستی و پارێزەری سیستەمی بەرگری جەستە

وێستگە ستایل - سۆلین عوسمان

پرتەقاڵ وەک یەکێک لە باوترین و بەسوودترین میوەکانی جیهان تەماشا دەکرێت، کە نەک تەنها بەهۆی تامە خۆشەکەیەوە، بەڵکو بەهۆی ئەو سوودە تەندروستییە زۆرانەی کە پێشکەشی مرۆڤی دەکات، بووەتە جێگەی بایەخی پزیشکان و زانایانی بواری خۆراک. ئەم میوەیە بە سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندی ڤیتامینەکان و ماددە دژە ئۆکسێنەرەکان دادەنرێت کە ڕۆڵێکی بنەڕەتی دەگێڕن لە پاراستنی جەستە لە نەخۆشییە جیاوازەکان.

لە جیهانێکدا کە نەخۆشییە وەرزییەکان و ڤایرۆسەکان بەردەوام لە گۆڕانکاریدان، خواردنی پرتەقاڵ دەبێتە قەڵغانێکی بەهێز بۆ بەهێزکردنی کۆئەندامی بەرگری. بوونی ڕێژەیەکی زۆر لە ڤیتامین C یارمەتی جەستە دەدات لە بەرهەمهێنانی خانە سپییەکانی خوێن، کە بەرپرسن لە بەرەنگاربوونەوەی هەوکردنەکان. جگە لەوەش، پرتەقاڵ ڕێژەیەکی باش لە ڕیشاڵە خۆراکییەکانی تێدایە کە یارمەتیدەرێکی باشن بۆ پڕۆسەی هەرس و پاراستنی ڕیخۆڵەکان.

توێژینەوە نوێیەکان دەریدەخەن کە خواردنی پرتەقاڵ بە بەردەوامی کاریگەری ئەرێنی لەسەر تەندروستی دڵ و خوێنبەرەکان هەیە، چونکە ماددەی پۆتاسیۆمی تێدایە کە یارمەتی ڕێکخستنی پەستانی خوێن دەدات. هەروەها، ئەم میوەیە دەوڵەمەندە بە ماددەی "فلاڤۆنۆید" کە مەترسی تووشبوون بە جەڵتەی مێشک کەمدەکاتەوە. بۆ ئەو کەسانەشی کە بایەخ بە جوانی پێستیان دەدەن، پرتەقاڵ یارمەتی بەرهەمهێنانی کۆلاجین دەدات، ئەمەش پێست بە گەنجی و گەشاوەیی دەهێڵێتەوە و ڕێگری لە زوو دەرکەوتنی نیشانەکانی پیربوون دەکات.

لە ڕووی مێژووییەوە، پرتەقاڵ بۆ یەکەمجار لە ناوچەکانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا و چین ناسراوە، دواتر لە ڕێگەی بازرگانە عەرەبەکان و ئەوروپییەکانەوە گەیشتووەتە هەموو ناوچەکانی جیهان. لە سەدەکانی ڕابردوودا، دەریاوانەکان پرتەقاڵیان بەکارهێناوە بۆ ڕێگریکردن لە نەخۆشی "ئەسکەربۆت" کە بەهۆی کەمی ڤیتامین C دروست دەبێت. ئەمڕۆ، ئەم میوەیە نەک تەنها وەک خۆراک، بەڵکو لە پیشەسازی دەرمان و جوانکاریشدا بەشێکی سەرەکی پێکدەهێنێت.

لە کۆتاییدا دەکرێت بڵێین کە پرتەقاڵ تەنها میوەیەک نییە بۆ چێژوەرگرتن، بەڵکو دەرمانخانەیەکی سروشتییە کە پێویستە لە ژەمە ڕۆژانەکانماندا هەبێت. برەودان بە هۆشیاری خواردنی ئەم میوەیە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی سەردانی پزیشک و بەدەستهێنانی جەستەیەکی تەندروست و پڕ لە وزە.

سەرچاوە : گۆڤاری تەندروستی جیهانی، ماڵپەڕی پزیشکی هێڵسلاین