شەقامە کۆنەکان؛ چۆن بیرەوەرییە کولتوورییەکان دەپارێزن؟
وێستگە ستایل-
شەقامە کۆنەکان؛ چۆن بیرەوەرییە کولتوورییەکان دەپارێزن؟
وێستگە ستایل - سۆلین عوسمان
شەقامە کۆنەکان تەنها ڕێگایەک نین بۆ هاتوچۆ، بەڵکو وەک ئەرشیفێکی زیندوو کار دەکەن کە بیرەوەرییە کولتوورییەکان و شوناسی بەکۆمەڵ دەپارێزن بە شێوازێک کە تەلارسازییە مۆدێرنەکان زۆرجار ناتوانن ئەو کارە بکەن.
مێژوونووسانی شارسازی ڕوونی دەکەنەوە کە شەقامەکان تەنها شوێنی فیزیکی نین، بەڵکو تۆماری کۆمەڵایەتین؛ بازاڕەکان، مزگەوت و کەنیسەکان، قاوەخانەکان و ئەو خانوانەی لە کەناری ڕێگا کۆنەکاندا دروستکراون، چیرۆکی بازرگانی، کۆچکردن، ململانێ و پێکەوەژیان دەگێڕنەوە، پیاسەکردن لە ناو ئەم شەقامانەدا ڕێگە بە دانیشتووان و گەشتیاران دەدات کە مێژوو وەک ئامادەییەکی بەردەوام ببینن نەک وەک ڕابردوویەکی دوور و دابڕاو.
لە شارەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەوروپا و ئاسیا، پارێزەرانی شوێنەوار دەڵێن شەقامە مێژووییەکان پارێزگاری لە میراتە مەعنەوییەکانی وەک زاراوە ناوخۆییەکان، کارە دەستییەکان، ڕێوڕەسمەکان و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان دەکەن، کاتێک ئەم شەقامانە لەناو دەچن یان دەگۆڕدرێن بۆ دیزاینی جیهانی یەکپۆش، بیرەوەرییە کولتوورییەکانی ئەو ناوچانە لاواز دەبن و بەشێک لە شوناسی ڕاستەقینەی مرۆڤەکان ون دەبێت.
لە ڕووی مێژووییەوە، شارستانییەتەکان شوناسی خۆیان لە ڕێگەی شوێنە گشتییە هاوبەشەکانەوە دەگواستەوە، لە ڕێگا دێرینەکانی میزۆپۆتامیاوە تاوەکو گەڕەکە مۆدێرنەکانی ئەوروپای سەدەکانی ناوەڕاست، شەقامەکان ژیانی کۆمەڵایەتی و بەردەوامیی کولتوورییان داڕشتووە، نوێکردنەوەی شارەکان لە سەردەمی ئێستادا زۆرجار ئەم ڕۆڵەی فەرامۆش کردووە، ئەمەش وایکردووە هەوڵەکان بۆ پاراستنی گەڕەکە مێژووییەکان زیاتر ببن.
مانەوەی شەقامە کۆنەکان تەنها ئارەزوویەک نییە بۆ ڕابردوو (نۆستالژیا)، بەڵکو کردارێکی گرنگی پاراستنی کولتوورییە، ئەمە دڵنیایی دەدات کە شارەکان لە بیريان بێت کێ بوون و لە کوێوە هاتوون، لە کاتێکدا بەرەو داهاتووش هەنگاو دەنێن.
سەرچاوە: سەنتەری میراتی جیهانی یونسکۆ، زانکۆی ئۆکسفۆرد بۆ خوێندنی شارسازی، کۆلێژی دیزاینی زانکۆی هارڤارد
PM:12:50:21/12/2025
ئهم بابهته 32
جار خوێنراوهتهوه