گەشتکردن چۆن هاوسۆزیی مرۆڤ دەگۆڕێت؟ دیدگایەکی دەروونناسی

وێستگە ستایل - سۆلین عوسمان

زۆرجار گەشتکردن وەک کات بەسەربردنێکی لوکس یان ڕاکردن لە جەنجاڵی ژیان وەسف دەکرێت، بەڵام دەروونناسان جەخت لەوە دەکەنەوە کە گەشتکردن ئامرازێکی بەهێزە بۆ پەرەپێدانی هاوسۆزی و ژیریی سۆزداری، هەروەها شێوازی تێڕوانینی تاک بۆ کەسانی تر و تەنانەت بۆ خۆیشی دەگۆڕێت.

توێژینەوەکان لە دەروونناسی کۆمەڵایەتی و مەعریفیدا دەریدەخەن کە ئاشنابوون بە کولتوورە نوێیەکان دەبێتە هۆی تێکشکاندنی ئەو قاڵبە مێشکەییانەی کە مرۆڤ پێیان ڕاهاتووە، کاتێک گەشتیار مامەڵە لەگەڵ زمان، نەریت و یاسا کۆمەڵایەتییە جیاوازەکاندا دەکات، مێشک نەرمتر دەبێتەوە و ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی دەمارگیری و زیادبوونی توانای تێگەیشتن لەوانی تر، ئەم پرۆسەیە یارمەتی تاک دەدات لە هەست و پاڵنەرەکانی کەسانی تر تێبگات تەنانەت ئەگەر لە دەرەوەی چوارچێوە کولتوورییەکەی خۆیشی بن.

ئامارەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە تەنانەت گەشتە کورتخایەنەکانیش دەتوانن ئاستی کراوەیی، ئارامی و بەزەیی لای مرۆڤ زیاد بکەن، بەرەوڕووبوونەوەی ژیانی ڕۆژانە لە ژینگەیەکی نائاشنادا مرۆڤ ناچار دەکات لە جیاتی گریمانە پێشوەختەکان، پشت بە هاوسۆزی ببەستێت، ئەم کاریگەرییە کاتێک بەهێزتر دەبێت کە گەشتەکە تەنها وەک گەشتیارێکی دابڕاو نەبێت، بەڵکو تێکەڵی ڕاستەقینە بێت لەگەڵ کۆمەڵگە ناوخۆییەکاندا.

لە ڕووی مێژووییەوە، فەیلەسوف و زانایانی وەک ئیبن بەتوتە و مۆنتێن هەمیشە گەشتیان وەک جۆرێک لە پەروەردە و خوێندن بینیوە، دەروونناسی مۆدێرن ئێستا بە بەڵگەی دەمارییەوە پشتگیری لەم دیدگایە دەکات و نیشانی دەدات کە ناوچەکانی مێشک کە بەرپرسن لە تێگەیشتنی کۆمەڵایەتی، دوای ئەزموونە فرە کولتوورییەکان گۆڕانکارییان بەسەردا دێت.

لەکاتێکدا گرژییە جیهانییەکان لە زیادبووندان، دەروونناسان پێیان وایە گەشتکردن دەبێتە هۆی دروستکردنی هێزێکی بێدەنگ بۆ ئاشتی، چونکە هاوسۆزی لای مرۆڤەکان دروست دەکات نەک تەنها لە ڕێگەی تیۆرییەوە، بەڵکو لە ڕێگەی پەیوەندییە مرۆییە ڕاستەقینەکان و بینینی ژیانی کەسانی تر لە نزیکەوە.

سەرچاوە: کۆمەڵەی دەروونناسی ئەمریکی، توێژینەوەکانی زانکۆی کالیفۆرنیا، گۆڤاری دەروونناسی فرە کولتووری