کریستۆڤەر کۆڵۆمبس؛ گەشتێک بەرەو خۆرئاوا کە نەخشەی مرۆڤایەتی گۆڕی
وێستگە ستایل-
کریستۆڤەر کۆڵۆمبس؛ گەشتێک بەرەو خۆرئاوا کە نەخشەی مرۆڤایەتی گۆڕی
وێستگە ستایڵ – سۆلین عوسمان
کریستۆڤەر کۆڵۆمبس وەک یەکێک لە مشتومڕهەڵگرترین کەسایەتییەکانی مێژوو دەمێنێتەوە، کە لە هەمان کاتدا سیمبوڵی "دۆزینەوەی مەزن" و دەستپێکی "لێکەوتە جیهانییە مەترسیدارەکان"ـە.
لە ساڵی ١٤٩٢دا، لەژێر ئاڵای تاجی ئیسپانیادا، کۆڵۆمبس بە مەبەستی دۆزینەوەی ڕێگایەکی ڕۆژئاوا بۆ گەیشتن بە ئاسیا بەڕێکەوت، بەڵام لەبری ئەوە گەیشتە ناوچەی کاریبی، و بەبێ ئەوەی خۆی بزانێت، ڕووبەڕووی کیشوەرێک بووەوە کە بۆ ئەورووپییەکان تەواو نوێ بوو.
گەشتەکانی کۆڵۆمبس ئەورووپایان بە هەردوو کیشوەری ئەمەریکاوە گرێ دا و پەیوەندییەکی هەمیشەییان لەنێوان دوو جیهانی دابڕاودا دروست کرد. ئەم "ئاڵوگۆڕە گەورەیە" بووە هۆی گۆڕانکاریی ڕیشەیی لە بازرگانیی جیهانی، کشتوکاڵ، و تێکەڵاوبوونی کولتوورەکان.
بەهەرحاڵ، گەشتەکانی کۆڵۆمبس تەنها دۆزینەوە نەبوون، بەڵکو بوونە هۆی دەستپێکردنی قۆناغی داگیرکاری، قۆستنەوە، و ئازارێکی بێ ئەندازە بۆ دانیشتوانە ڕەسەنەکان (Indigenous populations)، کە سەرەتای سەدەها ساڵ لە ململانێ و ئاوارەیی و نەخۆشی بوو.
لەکاتێکدا جاران تەنها وەک دۆزەرەوەیەکی پاڵەوان یادی دەکرایەوە، مێژوونووسانی مۆدێرن ئێستا وێنەیەکی ئاڵۆزتر و هاوسەنگتر لە میراتەکەی دەخەنەڕوو، کە تێیدا لێهاتوویی دەریاوانی لەگەڵ دڕندەیی داگیرکاری تێکەڵ بووە.
کریستۆڤەر کۆڵۆمبس وەک وانەیەک دەمێنێتەوە کە پێمان دەڵێت کاریگەریی مێژوویی دەبێت لە چوارچێوەیەکی تەواودا تێبگەینرێت، بە داننان بە هەردوو لایەنی "دۆزینەوە" و "وێرانکاری" پێکەوە.
سەرچاوە : وەرزی نامەی مێژووی جیهان، پێداچوونەوەی توێژینەوەی کۆلۆنیالیزم.
AM:10:20:15/12/2025
ئهم بابهته 32
جار خوێنراوهتهوه