لیۆناردۆ دا ڤینچی؛ مێشکێک پێناسەی داهێنانی گۆڕی"

وێستگە ستایڵ - سۆلین عوسمان

پێداچوونەوە مێژووییە نوێیەکان جەخت لەوە دەکەنەوە کە لیۆناردۆ دا ڤینچی هێشتا وەک "باڵاترین سیمبولی داهێنانی مرۆڤ" ماوەتەوە؛ کەسێک کە ژیانی بریتی بوو لە تێکەڵکردنی هونەر، زانست، ئەندازیاری، توێکاری و داهێنان لەناو یەک هێزی بێ‌وەستانی پڕ لە پرسیار و زانینخوازیدا.

لیۆناردۆ لە ساڵی ١٤٥٢ لە ڤینچیی ئیتاڵیا لەدایکبووە، بە چاودێریکردنی وردی سروشت و وێنەکێشانی هەموو ئەوەی دەیبینی گەورە بوو. ڕاهێنانەکانی لە وۆرکۆشۆپە هونەرییەکانی فلۆرەنس، ئەویان گۆڕی بۆ نیگارکێشێک کە توانای هەبوو بە هەمان ئاست "سۆزی مرۆڤ" و "وردەکاریی زانستی" وێنا بکات. کاروانی ژیانی بریتی بوو لە خزمەتکردنی خێزانە دەسەڵاتدارەکان، ئەندازیاریی سەربازی و توێژینەوەی توێکاری (Anatomy) کە زانایانی تەقلیدیی تووشی شۆک دەکرد.

لیۆناردۆ هەندێک لە بەناوبانگترین بەرهەمەکانی مێژووی نەخشاند — وەک "شێوی کۆتایی" (The Last Supper) و "مۆنا لیزا" — هاوکات دیزاینی بۆ ئامێری فڕین، سیستەمی هایدرۆلیکی، چەک و ڕۆبۆتیکی سەرەتایی دەکرد. بەشێکی زۆری بلیمەتییەکەی لە تاقیکردنەوەی بەردەوام، تێنووسە پڕ وردەکارییەکان و ئەو باوەڕەوە سەرچاوەی دەگرت کە دەڵێت "دەبێت هونەر و زانست پێکەوە کار بکەن". هەرچەندە زۆرێک لە داهێنانەکانی هەرگیز دروست نەکران، بەڵام چەمکەکانی پێشبینیی تەکنەلۆژیایەکیان دەکرد کە سەدەکان دواتر دەرکەوتن.

چیرۆکی ژیانی لیۆناردۆ وەک بیرخەرەوەیەک دەمێنێتەوە کە شارەزایی تەنها لە یەک بواردا قەتیس نابێت. ڕێبازە فرە-پسپۆڕییەکەی هێشتا ئیلهامبەخشی زانایان، ئەندازیاران، هونەرمەندان و دیزاینەرانی مۆدێرنە و دەیسەلمێنێت کە "داهێنان بە خەیاڵکردن دەست پێ دەکات".

سەرچاوە: تێنووسەکانی لیۆناردۆ - کتێبخانەی بەریتانی