منداڵان وەک گەورەکان نیگەرانیان هەیە، بەپێی تەمەن و قۆناغی گەشەکردنیان جیاوازە. هەر لە تەمەنی سێ ساڵی یەوە توانای دەربڕینی بیرۆکەو هەست و سۆزیان دەست پێدەکات و لەتەمەنی هەشت ساڵی توانای پەیوەست کردنیان پەر‌ەدەسێنێت.دەتوانین ترس و نیگەرانیەکان لەم چەندخاڵەی خوارەوە کۆبکەینەوە کەهەموو منداڵێک پیاتێدەپەڕێت و ئاسایی یە، دكتۆره‌ لاڤه‌ پسپۆڕی نه‌خۆشییه‌ ده‌رونییه‌كان له‌م بابه‌ته‌دا ئه‌وه‌ ڕوون ده‌كاته‌وه‌ كه‌ منداڵان له‌چی ده‌ترسن.

منداڵی ساوا تاکو پێدەگرێ (سفر- ٢) ساڵی:

- جیابوونەوە لەباوان:

تاکو تەمەنی ( ‌‌‌ ٨-١٠ ) مانگان منداڵان وابیر دەکەنەوە هەرشتێک بۆماوەیەکی کاتی دیارنەمێت واتە بۆ هەتا هەتایە دیارنامێنێت و نایەتەوە.

-دەنگی بەرز:

مێشکی منداڵان هەستیارە بۆ وەرگرتنی زانیارییەکان هەربۆیە دەنگی بەرز ئاماژە دەبێت بۆمەترسی.

- کۆنتڕۆڵی دەرەکی:

کاتێک تازە پێدەگرێت و دەڕوات ئیتر هەستی سەربەخۆیی لادرووست دەبێت هەربۆیە هەرشتێک لەژێر کۆنتڕۆڵی خۆی نەبێت دەبێتەمایەی ترس و نیگەرانی.

تەمەنی باخچەی ساوایان و پێش قوتابخانە (٣-٥) ساڵی:

-ترس لەتاریکی/ مانەوە بەتەنیایی لەشەودا:

لەم تەمەنەدا خەیاڵ کردن دەست پێ دەکات و هەڵدەستێت بەدرووست کردنی شتی ناواقعی و هەندێ جار ترسناک وەک دەڵێ جنۆکە ، دێوەزمە....هتد لەتاریکیدا هەیە.

تەمەنی(٦-١١) ساڵی:

- ترس لەمانەوە بەتەنیا لەماڵەوە.

-ڕەتکردنەوە لەلایەن دەوروبەر.

-شتێکی خراپ بەسەر ئەو کەسانەدا بێت کەمنداڵەکە بایەخیان پێ دەدات.

تەمەنی هەرزەکاری لە ١٢ ساڵ بەرەوژوور:

-وێنەیان بەرامبەر هاوڕێ و خەڵکی:لەم تەمەنە هەرزەکاران لەگرنگی تێکەڵ بوون و پەیوەندی کۆمەڵایەتی دەگەن، هەرزەکاران بیرکردنەوەکانیان لەسیستمی خێزان بنەمای پشتیوانی یە بۆ سیستمی هاوڕێ بنەمای پشتیوانی یە دەگۆڕن.

-ئاستی کارامەیی و جێبەجێکردنی ئەرکەکان:

لەم تەمەنە لە لێکەوتەکانی شکست و سەرنەکەوتن تێدەگەن هەربۆیە ئارەزوو دەکەن هەمیشە براوەبن وەک بەدەست نەهێنانی نمرەلە تاقیکردنەوە یان ئەنجامدانی چالاکی وەرزشی ....هتد نیگەرانیان دەکات.

-کرانەوە لەگەڵ دەوروبەر:

هەرزەکاران بەدوای سەربەخۆییدا دەگەڕێن هەربۆیە ئەمەدەبێتەکێشە لەگەڵ خێزان و دەورووبەر و هەندێک لەهەرزەکاران نیگەرانی دەردەبڕن کەوا کەس لێیان تێناگات .