کامیان لە هەڵبژاردنەکەی تورکیادا دەیبەنەوە کلتوری پۆپۆلیستیی یا واقعیی؟!

‌بارزان شێخ عوسمان

چاوی جیهان بە پەرۆشیی و دیقەتەوە لەسەر  رۆژی یەك شەممە ١٤ی مەی /ئایاری ٢٠٢٣ یە .کە بڕیارە  دەنگدەران لە تورکیا   بە دەنگەکانیان لە هەڵبژاردنە سەرۆکایەتیی و پەرلەمانییەکەدا لە هەشتاو پێنج بازنەی هەڵبژاردندا ، سەرکۆمارێک و  نوێنەرانی نوێ بۆ پەرلەمانە شەش سەد کورسییەکەی وڵاتەکەیان  دیاری دەکەن . 

ئەو هەڵبژاردنە لە کاتێکدا بەڕێوە دەچێت کە  پێشبینیی جیا جیا لەئارادایە بۆ چارەنوسی رەجەب تەیب ئەردۆگان وەك سەرکۆمار  و پارتی داد و گەشەپێدانی  ئیخوانیی وەك پارتی دەسەڵاتدار لەو وڵاتەدا ، کە ئێستا  شەڕێکی توند و گەرمی بانگەشەی هەڵبژاردن بە خۆوە دەبینێت  لە نێوان هاوپەیمانیی  Cumhur  بە سەرۆکایەتیی ئەردۆگان و ئیئتیلافی  Millet  ی ئۆپۆزیسیۆن  بە سەرکردایەتیی  کەمال قلیچدار  ئۆغڵۆ(قلیچدار یانی شمشێر بەدەست)  .

هەردو هاوپەیمانەکە لە بانگەشەکانیاندا   رەخنە بارانی یەکتر دەکەن  ،هەریەکەشیان بەڵێن و پەیمانی  گەورە و قەبە بە دەنگدەران دەدەن کە ژمارەیان  شەست و چوار ملیۆنە  .

ئەو بەڵێنانە لە کاتێکدایە کە تورکیا روبەڕووی  قەیران و کێشەی جیا جیای ،سیاسیی ،ئە منیی ،سەربازیی  ،ئابوریی و هەڵاوسان و بەرز بونەوەی نرخی کاڵا و خۆراک بوەتەوە ،سەرباری ئاسەواری پڕ مەینەتیی وێرانکارییەکانی  بومەلەرزەکەی مانگی فێبروەر/شوبات ی ئەمساڵ  کە زیاتر لە پەنجا هەزار کەسی تیادا بوە قوربانیی    و دەیان هەزار  باڵەخانە و خانو وێران بون .

جیاوازی نێوان شێوازی بانگەشەی هەڵبژاردنەکە لە نێوان دوکاندیدا سەرەکییەکەی  سەرۆکایەتیی  دا زۆرن .

ئەردۆگان هەر هاوار دەکات  و سنورە دەستوریی و قانونیی ،تەنانەت ئەخلاقییەکانیش بەزاندوە ،بەڵام قلیچدار بانگەشەکە زۆر بە لەسەرخۆیی  بەڕێوە دەبات و پێودانگە دەستوریی و قانونییەکان ناشکێنێت  ،بگرە وەڵامی ئەو تۆمەتانەش ناداتەوە کە دەدرێنە پاڵ و خۆی و هاوپەیمانەکانی تری .

ئەردۆگان پشتی بەستوە بە شێوازی پۆپۆلیستی   و گەمژاندن  . 

تاوێك پەنا دەبات  بە لافلێدانی نەتەوەپەرستیی و ئاینیی (کە هەردوکیان تەواوکەری یەکترن )  تاوێکی  تریش دەستکەوتەکانی رابردو بە بیردێنێتەوە    و مژدەی درۆینە دەدات بەوەی پێشکەوتنی تر بەڕێوەیە  لە قۆناغی داهاتویی سەرۆکایەتییەکەیدا  .

دەنگدەران بەوە هەڵدەخەڵەتێنێت کە ئەو پەیام لە خوداوە وەردەگرێت ، بۆیە تورکیا بەرەوپێش دەبات و دەیکاتە خاوەنی  بەرهەمی گازی سروشتیی  و فڕۆکە ،درۆن ،ئۆتۆمبیلی کارەبایی ، ژێردەریایی ، فڕۆکە هەڵگر و زرێ پۆشەکان کە دەڵێت   ئەوانە پیشەسازیی خۆماڵیین. 

 سەرکردەی ئۆپۆزیسیۆنیش  دەست دەخاتە سەر برینەکانی  بێ دەرامەتیی خەڵك ،گرانیی ،ئازادییە گشتییەکان و،شکستهێنانی دیموکراسیی  و  گەندەڵییەکان   بە هەمو جۆرەکانییەوە  ، لەوانە گەندەڵیی دارایی کە  ئەردۆگان و ئەندامانی خانەوادەکەی تێوەی گلاون  .

وەك ئۆپۆزیسیۆنیش دەڵێت  ،ئەردۆگان و دەستوپێوەنەکانی  چەندین ملیاریان چنیوەتەوە .

هاوکات عەلی باباجان سەرۆکی پارتی پێشکەوتن و دیموکراسیی و  وەزیری پێشوی ئابورییش وتویەتی، " ئەردۆگان گەنجینەی گشتیی گەیاندۆتە لێواری مایەپوچیی و تەواوی  دەزگا و دامەزراوە و   بەشەکانی  دەوڵەتی تورکیای  وێرانکردوە".

 پرسیارەکە لێرەدا ئەوەیە دەنگدەران لە تورکیا  چۆن ئەو وتارە پۆپۆلیستیی و گەمژاندنانەی ئەردۆگان و لایەنگرەکانی هەڵ دەسەنگێنن ؟،ئایا وا بیر دەکەنەوە کە ئەو قسانە ،هەڵخەڵەتاندن و چاوبەستەکێن بۆ ئەوەی خەڵك چیتر بیر لە دیموکراسیی و ژیان و گوزەرانی خۆیان نەکەنەوە ؟، یا باوەڕ دەکەن بەو قسانە و ئەردۆگان بە فریاد رەسی تورکیا دەزانن ؟. هەمو ئەو تاوان و  ماڵوێرانیانەیان لە یاد دەکەن کە   لە ئەنجامی  حوکمە دیکتاتۆرییە  فاشیستە ئیسلامییەکەی بەسەر تورکیادای هێناوە و جارێکی تر دەنگی پێ دەدەنەوە ؟!.  

ئەگەر وابێت کەواتە کلتوری  (خۆش باوەڕیی   و  ئەوەی  دەیبیستیت  بەراستی بزانیت نەك ئەوەی دەیبینیت )، زاڵ دەبێت  !.  

 بەڵێ تا ئێستاش ئەو مەترسییە لە ئارادایە کە پیلان و فێڵبازیی وقۆڵبڕییەکەی  ئەردۆگان سەربگرێت ، ئەمجارەش ئۆپۆزیسیۆن  و ئەو هێزانەی باوەڕیان بە دیموکراسییە دەرفەتیان  لەدەست دەربچێت. بەمەش نەك هەرتورکیا ،بەڵکو ناوچەکە و جیهانیش  ئەو دەرفەتە زێڕینەیان لە دەست دەچێت بۆ  شکست هێنانی تاکڕەویی  و رەواندنەوەی تارمایی جەنگە کارەساتبارە کان و خوڵقاندنی قەیرانەکان  لەسەرئاستی ناوچەکە و جیهان و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ بە ئاشکرا،  کە ئەردۆگان و حزبەکەی  روبەڕووی تورکیا  و ناوچەکەیان کردۆتەوە  جارێك بە ناوی داکۆکیکردن لە ئیسلام  و جارێکیش بە ناوی پاراستنی خوێن و  نەژادی تورک    .

هەمو ئومێد و هیواکانی مرۆڤایەتیی بەو ئاڕاستەیەیە کە ئەقڵ و لۆژیک لەم هەڵبژاردنە چارەنوس سازەدا   زاڵ بێت  ، دەنگدەران   دەنگ بدەن بە کلتوری دیموکراسیی  و پێشکەوتنخوازیی و شکست بە پۆپۆلیستیی و گەمژاندن بهێنن، کە  نەك هەر تورکیا بەڵکو  ناوچەکەشیی گرتۆتەوە .


PM:01:50:13/05/2023

ئه‌م بابه‌ته 1500 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌



هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی