بە مانایەکی تر ئەوە تەنها دیوارەکان نیە کە شەق دەبەن ،ئەوە تەنها چیمەنتۆ و بلۆکەکان نیە کە دەروخێن ، بەڵکو دۆخی دەروونی مرۆڤ لە دۆخی بومەلەرزەدا بەجۆرێک دەشێوێت رەنگە (بینا و قوتابخانە و شەقام و بەنداو و خانووەکان) بە چەند ساڵێک بە باشترین و جوانترین شێوە دروست بکرێتەوە ،بەڵام  دەروونی تاکەکانی بۆ دەیان ساڵ نەتوانرێ دروست بکرێتەوە.

لە دۆخێكی لەو شێوەیەدا جگە لەوەی مرۆڤ بەردەوام لە رارای و قەلەقیدا دەژی، ترسێک سەرتاپای بیرکردنەوەی دەگرێت کە چارەسەر کردنی زۆر ئەستەمە بەتایبەت ئەگەر ڕزگاربوو بە چاوی خۆی کەس و کار و دراوسێ و منداڵ و هاوسەر و خوشک و برای خۆی دیبێت ، چۆن دیوار و بلۆک بەسەریدا دەروخێن ، ئەوە جگە لەوەی بەردەوام (ترس لە مردن) لە ئاگاهیدا چرکە بە چرکە حزوری هەیە ، چونکە یەکێک لە باشیەکانی مردن ئەوەیە کە مرۆڤ نازانێت کەی ؟ و چۆن؟ دەمرێت لەبەر ئەوە زۆر بیری لێناکاتەوە ، بەڵام ئەوانەی لەو ناوچانە دەژین بەردەوام تارمایی مردن لە سەر سفرەی نان خواردن و لە کاتی یاریکردن لەگەڵ منداڵەکانی ئامادەیە ، خراپترین دۆخی دەرونیش کە ئینسان لە هەموو چالاکی و پەلو پۆیەک دەخات ، ئامادە بوونی مەرگە.

بۆیە تاک لەم دۆخەدا تەنانەت نیشانەی جەستەیی و دەروونیەکانی وەک ( ووشک بوونەوەی دەم و تەسک بوونەوەی مەعیدە و کەم بوونەوەی خواردن و گۆشەگیری و عەرەق کردنەوە و ترسی لە دەست دانی ماڵ و مێرد و منداڵ و خێرابوونی لێدانی دڵ ، کەم خەوی و ....هتد) تووش دەبێت

لێرەدا نەخۆشیەکی تر لە دەروونی ئەو ڕزگاربوانە ژینگە بۆ خۆی چێ دەکات کە پێی دەوترێ (Post Traumatic Stress Disorder) واتا (لێکەوتەکانی دوای شۆک بوون) بۆ نمونە  ئەو کەسانەی کە لە روداوی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکە رزگاریان دەبێت ، یان ئەو کەسانەی کە دەستدرێژی سێکسیان دەکرێتە سەر ، یان ئەوانەی کە بە شداری شۆڕش و جەنگەکانیان کردووە ، یان ئەوانەی کە دەست بەسەر ئەکرێن و ئەڕفێنرێن ، یان ئەوانەی کە شاهیدی کۆمەڵکوژیەکی گەورەن وەک (هۆڵۆکۆست و ئەنفاڵ و کچانی یەزیدی) لە بەر ئەوە ئەوانەی کە لە بوومە لەرزەش رزگاریان دەبێت بارودۆخی دەروونیان هیچی کەمتر نیە لەوانەی کە باسمان کرد.

ئا: هێمن عەبدولقادر