هەرێمی کوردستان لەکوێی دنیادایە؟

‌عه‌بدولڕه‌حمان عه‌لی ڕه‌زا

هەرێمی کوردستان لەئێستادا ڕووبەڕووی چەندین قەیرانی (سیاسی، یاسایی، دارایی، کارگێڕی و خزمەتگوزاری و.....هتد بۆتەوە).

 ئەمانەش بونەتە هۆکارێک کە هەرێم و دانیشتوانەکەی گیرۆدەی کێشەگەلێکی بێشومار ببن، بەرپرسان و دەسەڵاتدارانیشی لەئاستیدا دۆشداماون بەشێوەیەک نەویستێکی ڕاستەقینە، نەپلان و نەخشەڕێگایەکی خێراو تۆکمەیان هەیە و پێیە بۆدەربازبوون لەم کێشە و قەیرانانە، ئەمەش جگە لەنائومێدبوونی هاوڵاتیان بۆتە هۆکارێکیش کەڕایەڵە و متمانەی نێوان خەڵک و حکومەتی هێندە لاوازکردووە خەریکە نزیکدەبێتەوە لەتاڵە موویەک ئەویش بەپساوی .

دەکرێت بپرسین ئایا لەئێستادا هەرێمی کوردستان لەکوێی دنیادایە؟ ئایا حکومڕانی ئێستای هەرێم چۆن پێناسە بکەین؟ لێرەدا شێوازی حوکمڕانی و دەستاودەستکردنی دەسەڵات و ژیان و گوزەرانی هاوڵاتیانی هەرێم بەراورد دەکەین بەچەند وڵاتێکی جیهان کە لەهەرشوێنێکدا ناویان دەبیستین یان دەهێنین یەکسەر دواکەوتوترین وڵاتانمان وەبیر دێتەوە، ئەوانیش بریتین لەوڵاتانی ئەفغانستان، سوماڵ، سوریا .
 ــ لەهەرێمی کوردسناندا زیاتر لە (۱٦) مانگە پەرلەمانی کوردستان بەبڕیارێکی تاکلایەنەی حزبی پەکخراوە، بەوهۆیەشەوە حکومەتەکەی بێ چاودێری و لێپێچینەوەیە و بەخواست و ئارەزووی خۆی چی بوێت دەیکات بێ ئەوەی کەس پێی بڵێ پشتی چاوت برۆیە، کەچی لەوڵاتێکی وەک ئەفغانستاندا لەلایەن پەرلەمانەکەیەوە تەنها لەساڵی (۲۰۱٦)دا متمانە لە (٦) وەزیری حکومەت سەندراوەتەوە بێ ئەوەی ڕێگا لەچونیان بگیرێت بۆ پەرلەمانی ئەفغانستان و پەرلەمانەکەشیان پەکبخرێت.

 ــ دەستاودەستکردنی دەسەڵات و ئاڵوگۆڕی ئاشتیانە یەکێکە لەپێوەرەکانی کامڵبونی دیموکراسی لەهەر وڵات و هەرێمێکدا کەئەنجام دەدرێت، پێچەوانەکەشی هەر ڕاستە لەهەرێمدا کەبە خەیاڵ زۆر دەوڵەمەندە بە چەمکە هەمەجۆرەکانی وەک دیموکراسی، سەروەربوونی یاسا، ئاڵوگۆڕ و دەستاودەستکردن، کەچی هێشتا دیموکراسیەکەی دەڵەمەیە و یاساش تێیدا پێشێلدەکرێ و دەستاودەستی دەسەڵاتیش خەریکە دەبێتە مەحاڵ و تێیدا نەکرێت، بەڵام لەوڵاتێکی وەک سۆماڵدا کەبەرپرسەکانی هەرێم ڕەنگە گاڵتە بەعەقڵی بەرپرسانیشیان بکەن ئاڵوگۆڕبیان لە دەسەڵاتدا کرد، دوای ململانێی و هەوڵدانێکی زۆر لەگەڵ سەرۆکی پێشتر، لەدواتردا بەدەنگی پەرلەمانتارانی وڵاتەکە محەمەد فارماجۆ پۆستی سەرۆکی وڵاتی وەرگرت و متمانەی پەرلەمانی پێدرا .

ــ لەڕووی ژیان وگوزەران، موچە وشایستە داراییەکان، پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری بەهاوڵاتیان هیچ کات و ساتێک لەهەرێمدا وێنەی ئێستا خراپ نەبووە، بەو ساتانەشەوە کەهەرێم دووجار ئابڵوقەی ئابوری لەسەربووە جارێک لەلایەن وڵاتانی جیهان، جارێکیش لەلایەن حکومەتی ناوەندەوە، چونکە ئەم حکومەتە نەیتوانیوە سادەترین ماف کە ئاو، کارەبا، سوتەمەنی و موچەیە بۆهاوڵاتیان و موچەخۆرانی دابین بکات بەبیانوی شەڕی داعش و دابەزینی نرخی نەوت، ئەمە سەرەڕای دەرهێنان و فرۆشتنی ملێۆنان بەرمیلە نەوتی مانگانە لەژێرخاکەکەی کەچی دەبێت خەڵکەکەی ڕۆژانە چاوەڕێی مەرحەمەتی حکومەتی ناوەند بن تا چەند تانکەرە سوتەمەنیەک ڕەوانەی هەرێم بکات، لەکاتێکدا شەڕی داعش یەخەی ئەوانیشی گرتووە و چەندین ناوچەشی تائێستا لەژێرکۆنتڕۆڵیاندایە، بۆ ئەوانیش نرخی نەوت دابەزیووە و موچەش هەرگیز نە دوادەکەوێت نەبۆشیان پاشەکەوت دەکرێت و سیستمی موچەشیان وەک خۆیەتى.

 گەرلەئێستادا سەیری وڵاتێکی وەک سوریای نزیک لەخۆشمان بکەین کەچۆن شەڕ زیاتر لە٦۰٪ی وڵاتی وێرانکردووە، بەو حاڵەشەوە کەحکومەتەکەی ئەسەد گەیشتە لێواری ڕووخان و لەمەرگ نزیکبویەوە کەچی لەبەرامبەر ئەرکی هاوڵاتیان و فەرمانبەر و موچەخۆرانیدا مافەکانیان کەموچە و خزمەتگوزارییە لەو ناوچانەی دەستی پێی دەگەیشت لەکاتی خۆیدا پێیاندەدرێت.

ئەمەش لەکاتێکدایە کەبەپێی دواین ڕاپۆرتی ڕێکخراوی شەفافیەتی نێودەوڵەتی لەساڵی (۲۰۱٦)دا کەڕیزبەندی بۆ گەندەڵترین و شەفافترین وڵاتانی جیهانکردووە، وڵاتی سوریا پلەی حەوتەمی لە گەندەڵترین وڵاتانی جیهان پێدراوە، بەڵام عێراق کەتائێستاش هەرێمی کوردستان بەشێکە لەو وڵاتە لەڕیزبەندی ڕێکخراوەکە پلەی پێنجەمی گرتووە و بەو شوێنانە هەژمارکراوە کەگەندەڵیەکەی لەهێڵی سوردایە، بەڵام سورێکی تۆخ تۆخ .

 بۆیە ئەستەمە تاهەنوکەش کەسمان بزانین کە هەرێمی کوردستان لەڕووی سیستم و دیموکراسی و سەروەربونی یاسا و ئاڵوگۆڕی دەسەڵات و پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری دەکەوێتە کوێی دنیاوە.


PM:01:40:14/02/2017

ئه‌م بابه‌ته 3729 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌



هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی